Fysiek Domein

Wonen is een van de belangrijkste basisbehoeften. Zwolle is een mooie woonstad en dat willen we graag verder versterken. Onze woonvisie (2017) heeft hiervoor 4 ambities geformuleerd; Zwolle is een:

• Sterke groeistad (aantrekkelijke woon, werk, en leefstad).
• Vernieuwende woonstad (ruimte voor vernieuwing).
• Solidaire leefstad (prettig zelfstandig wonen).
• Duurzame Deltastad (waterbewust en toekomstbestendig).

Deze vier ambities tezamen maken dat Zwolle voor de komende jaren staat voor de volgende stap in stedelijkheid. Wij willen de stad verder versterken als centrum van deze regio en Noord Oost Nederland en willen de economische toppositie in Nederland behouden. Zwolle wordt als aantrekkelijke woonstad steeds meer een alternatief voor wonen in de Randstad. We zien dat terug in de migratiecijfers. Zwolle groeit harder dan de eerder geprognosticeerde groei. De toenemende verstedelijking en daarbij horende mobiliteit hebben geleid tot een aantal afspraken in de omgevingsagenda Oost en MIRT. Voor de uitbreiding van het aantal woningen werkt de Regio Zwolle met het Rijk en de Provincie Overijssel aan de verstedelijkingsstrategie voor de regio. In 2022 zal de verstedelijkingsstrategie worden afgerond.  In 2022 wordt verder uitvoering gegeven aan de regionale woonafspraken met de Provincie Overijssel (Regionale Woonagenda West) en wordt de beoogde Regiodeal Zwolle-Deventer-Apeldoorn uitgewerkt. Verder zet Zwolle zich in voor een tweede tranche van het Volkshuisvestingsfonds in 2022 voor een duurzame en energetische wijkvernieuwing (sociale huur, particulier bezit en openbare ruimte).

Sterke groeistad
De woonbehoefte in Zwolle is zeer groot, het woningtekort is een van de grootste in Nederland. De druk op de woningmarkt zal in 2022 verder toenemen nu overal de productie van nieuwe woningen achterblijft.  Hoewel het nog urgenter is om woningen toe te voegen, blijven wij sturen op kwaliteit en vernieuwende woonconcepten zoals woonvormen waarbij meer huishoudens in één woning kunnen wonen. In 2022 voeren we het Programma Betaalbaar Wonen in Zwolle uit met het doel voldoende betaalbare woningen te realiseren en te behouden en huishoudens met een relatief laag inkomen een grotere kans te geven op een betaalbare woning. Het programma bestaat uit drie onderdlen: aanbod vergroten, stimulerende en beschermende maatregelen, nieuwe concepten die snel zijn te realiseren.
Om goed in te kunnen spelen op  de veranderingen in de woningmarkt is nodig beschikbare data in de markt aan elkaar te koppelen. Daarom ontwikkelen we WoonInzicht door tot het data- en kennisplatform voor Wonen in Zwolle. Ook willen wij in 2022 de resultaten van het woonmilieu/doelgroepenonderzoek implementeren in de verschillende gebiedsontwikkelingen.

Vernieuwende woonstad
Binnen de groei wil Zwolle de woonopgave vernieuwen en innoveren. Nieuwe woonbehoeftes ontstaan en verschillende maatschappelijke, economische, financieleontwikkelingen vragen om innovatie. Wonen en zorg, wonen en werken, wonen en delen van voorzieningen, collectief wonen, betaalbaar wonen, beschermd wonen circulair wonen en leven etc.  De gemeente wil inwoners meer ruimte en locaties bieden voor collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO). We verkennen samen met het college van rijksbouwmeester, het ministerie van BZK en Zwolse ontwikkelpartners de mogelijkheden van flexibele adaptieve woonoplossingen binnen de verdichtingsstudie flexwonen. We bieden ruimte aan experiment onder andere in he Woonlab betaalbaar wonen en living lab circulair bouwen.

Solidaire leefstad
We werken samen aan een integrale aanpak voor wonen, zorg en welzijn. Hiervoor is een programma Wonen en Zorg opgesteld voorzien van een visie, strategische doelen en deels uitvoeringsagenda. Het programma is in een drietal hoofdlijnen uiteengezet, te weten: Vitale, solidaire en gezonde stadsdelen, Voldoende geschikte woningen en Passende zorg en ondersteuning. Samen met onze in- en externe partners, waaronder corporaties, ontwikkelaars, zorg- en welzijnsorganisaties, worden de opgaven uit het programma verder uitgewerkt.

Duurzame deltastad
Nieuwbouw is gasloos. Daarmee is de woningbouw een aanjager voor de energietransitie in Zwolle. In de Warmtegids laat de gemeente zien in welke richting de energietransitie in de Zwolse wijken gaat plaatsvinden. Daarbij is het wel van belang dat de energietransitie betaalbaar is, met name ook voor de lagere inkomensgroepen. In het scenario van versterkte groei is het des te meer een uitdaging dat Zwolle zich klimaatadaptief, circulair en natuurinclusief ontwikkelt. De uitdaging ligt hierbij vooral in de bestaande stad en in het bijzonder in de particuliere voorraad.  

We sturen op een woningaanbod dat aansluit bij de vraag, zodanig dat:
Het bouw- en ontwikkeltempo wordt komende jaren gericht op 1.000 woningen per jaar. Het woningbouwprogramma  wordt afgestemd op de behoefte en gaat uit van de volgende kaders:

• Circa 60% van het Zwolse woningbouwprogramma wordt gerealiseerd in de bestaande stad.
• De gemiddelde verdeling uitgaat van de prijsdifferentiatie van 30-40-30 (goedkoop, middelduur en duur).  We sturen op een programma waarbij elke woning raak is.
• De nieuwe woningen voldoen aan de KEC-ambities en zijn daarmee toekomstbestendig.
• We zetten in op experiment en innovatieve in woonvormen, bouwtechnologie en ontwikkelstrategie
• We werken op basis van de "Zwolse aanpak gebiedsontwikkeling" die door het Concilium is opgesteld.
• Het Zwols Pakket van maatregelen als kader voor betaalbaar wonen.
• De "Regionale Woonagenda West Overijssel" als kaderafspraken met de provincie Overijssel voor de woonopgave in Zwolle.

Ed Anker

Tegenvallende woningbouwproductie in 2022

In de Woonbrief 2021 van november vorig jaar is al aangegeven dat de beoogde gemiddelde jaarproductie van 1.000 woningen niet gehaald wordt, maar dat het aantal opleveringen in 2022 rond de 750 woningen uitkomt. Uit de recente analyse van de voortgang van de woningbouwproductie blijkt dat de productie voor 2022 uitkomt op ruim 400 woningen.
Redenen hiervoor zijn:
•   Weinig plotontwikkelingen, steeds meer grotere gebiedsontwikkelingen met bijbehorende complexere vraagstukken
•   Stikstofproblematiek
•   Haalbaarheid staat onder druk. Het realiseren van de verschillende opgaven die er zijn (o.a. op het gebied van betaalbaarheid, mobiliteit en groen) vraagt vaak meer tijd
•   Besluitvormingsprocessen vragen vaak meer tijd dan geraamd
•   Vertraging aan ontwikkelaarszijde (o.a. door grondstoffen- en personeelsschaarste en stijgende prijzen)

Van terugvallende woningbouwproductie is niet alleen sprake in Zwolle, maar is ook landelijk een grote zorg. Om die reden heeft de nieuwe minister van Volkshuisvesting ook een Woon- en Bouwagenda opgesteld waarover we vanuit Zwolle intensief in gesprek met het Rijk.
Voor het jaar 2022 hebben we geen invloed op het verhogen van de productie. De focus ligt daarom op 2023 en 2024. Er zal ingezet moeten worden op het “hard” maken van de “zachte” plancapaciteit. Voor oplevering van projecten in 2024 is het nodig dat deze vóór de zomer van 2023 starten met de bouw. Dat betekent dat deze projecten eind dit jaar in procedure moeten. Dit is een risico door de inwerkingtreding van de nieuwe Omgevingswet zoals beoogd per 1-1-2023 en daaraan voorafgaand de stillegging van procedures gedurende een half jaar.
Daarnaast zetten we ook lokaal alles op alles om de woningbouwproductie gaande te houden. Door het aanwijzen van de zes focusgebieden voor woningbouw (Centrum, Harculo, Oosterenk, Spoorzone, Stadshagen en Zwartewaterallee/Zwartewaterzone) richten we onze capaciteit op de gebiedsontwikkelingen waar de komende jaren de meeste woningbouwproductie in de planning zit.